Bệnh ẩn tinh hoàn ở trẻ em

Ẩn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn không xuống bìu mà nằm ở trên vùng bẹn hoặc trong ổ bụng. Đây là bất thường bẩm sinh phổ biến ở trẻ trai, nếu không được phát hiện và điều trị sớm tinh hoàn ẩn sẽ phát triển kém dẫn đến giảm hoặc mất chức năng của tinh hoàn, thậm chí gây ung thư tinh hoàn về sau. Chính vì vậy các bậc cha mẹ cần có những hiểu biết cơ bản về bệnh để có thể phát hiện và đưa trẻ đi khám sớm.

1. Ẩn tinh hoàn là gì?

Ẩn tinh hoàn là tinh hoàn không xuống bìu mà nằm trên vùng bẹn hay trong ổ bụng.

Ẩn tinh hoàn chia thành 2 loại:

- Ẩn tinh hoàn sờ thấy: sờ được tinh hoàn ở ống bẹn.

- Ẩn tinh hoàn không sờ thấy: không sờ được tinh hoàn ở ống bẹn, tinh hoàn ở lỗ bẹn sâu hay trong ổ bụng.

Hình 1: Vị trí ẩn tinh hoàn

2. Những nguy cơ của ẩn tinh hoàn.

Tinh hoàn phát triển kém và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: ở người, bìu là nơi có nhiệt độ thấp hơn (33°C) so với nhiệt độ cơ thể (37°C) giúp cho tinh hoàn phát triển được bình thường và sản xuất ra những tinh trùng tốt nhất. Tinh hoàn ẩn sẽ làm cho tinh hoàn phát triển kém (kích thước tinh hoàn nhỏ) và làm giảm khả năng sản xuất ra những tinh trùng bình thường => giảm khả năng sinh sản. Việc phẫu thuật đưa tinh hoàn xuống bìu sẽ làm cải thiện tình trạng này.

Ung thư hóa khi trưởng thành: nguy cơ ung thư hoá ở những bệnh nhân ẩn tinh hoàn tăng từ 5-10 lần so với người bình thường, nguy cơ này phụ thuộc vào vị trí tinh hoàn (tinh hoàn nằm càng cao thì nguy cơ ung thư hoá càng cao) và tuổi bệnh nhân.

Xoắn tinh hoàn: biến chứng này tăng khoảng 10 lần so với xoắn tinh hoàn ở vị trí bình thường do tinh hoàn không được cố định ở bìu. Biến chứng của xoắn là hoại tử tinh hoàn làm mất chức năng và lâu dần dẫn đến teo tinh hoàn.

Chấn thương: nếu tinh hoàn nằm ở bẹn, có thể sẽ bị tổn thương bởi những va chạm vào vùng xương mu.

3. Những dấu hiệu của ẩn tinh hoàn để cha mẹ cho trẻ đi khám?

Được bác sỹ phát hiện ra ẩn tinh hoàn từ ngay sau sinh

Người nhà nhìn thấy một bên bìu xẹp so với bên đối diện hoặc thấy cả 2 bìu đều xẹp nhỏ, hoặc kiểm tra không thấy đủ 2 tinh hoàn ở trong bùi.

 

Hinh 2: (A) ẩn TH bên phải bìu bên phải trống, (B) ẩn TH 2 bên bìu 2 bên trống

4. Bác sỹ sẽ làm gì khi trẻ đến khám?

Khám và đánh gía lại xem có đúng trẻ bị ẩn tinh hoàn không

Cho trẻ siêu âm để xác định vị trí của tinh hoàn và đo kích thước tinh hoàn

5. Khi nào điều trị ẩn tinh hoàn?

Tinh hoàn có thể tự xuống bìu trong những tháng đầu sau sinh, thường trong 3 tháng đâu, sau đó tỉ lệ này giảm dần và còn rất thấp.

Thời điểm phẫu thuật: thời điểm phẫu thuật tốt nhất là từ 6 tháng đến18 tháng, thời điểm này sẽ tối ưu hoá vấn đề sản xuất tinh trùng, hormone sinh dục, cũng như tỉ lệ hoá ác về sau.

6. Ẩn tinh hoàn điều trị như thế nào?

Ẩn tinh hoàn cần phải được phẫu thuật sớm, bắt đầu khi trẻ được 6 tháng tuổi.

Mục đích của phẫu thuật là đưa tinh hoàn bị ẩn xuống cố định lại vị trí bình thường ở bìu.

Các phương pháp phẫu thẫu thuật để điều trị ẩn tinh hoàn:

• Mổ mở đường bẹn: được áp dụng cho những trường hợp ẩn tinh hoàn sờ thấy (tinh hoàn trong ống bẹn). Phẫu thuật viên sẽ rạch nhỏ ( 2cm) ngay tại các nếp gấp da của bụng, sau đó phẫu tích đưa tinh hoàn bị ẩn xuống cố định lại vị trí bình thường ở bìu.
• Mổ nội soi ổ bụng: được áp dụng cho những trường hợp ẩn tinh hoàn không sờ thấy. Nội soi giúp chẩn đoán có tinh hoàn hay không? vị trí ở đâu? Hay tinh hoàn bị teo. Trong trường hợp có tinh hoàn thì có thể phẫu thuật hạ tinh hoàn xuống bìu 1 hoặc 2 thì.

 Thạc sĩ. Bác sĩ Hoàng Văn Bảo đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực Ngoại Nhi. Để được tư vấn về bệnh ẩn tinh hoàn vui lòng liên hệ Hotline/zalo 0868 688 838 hoặc cho trẻ đến khám Bs Bảo tại Bệnh viện Nhi Hà Nội (trong giờ hành chính từ thứ 2 đến thứ 6) hoặc tại Trung tâm kỹ thuật cao bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội (sáng thứ 7)

​Thạc sĩ, Bs Hoàng Văn Bảo
Khoa Ngoại Tổng Hợp Bệnh viện Nhi Hà Nội