Phẫu thuật nội soi một lỗ không để lại sẹo điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em

Thoát vị bẹn là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em. Bệnh cần được phẫu thuật sớm để tránh các biến chứng nguy hiểm. Phẫu thuật nội soi 1 lỗ không để lại sẹo là phương pháp tốt nhất để điều trị bệnh lý này. Các bậc cha mẹ cần phải biết những kiến thức cơ bản về bệnh để có thể đưa trẻ đi khám và điều trị sớm.

1. Thoát vị bẹn là gì?

Thoát vị bẹn là tình trạng phình lên một cách bất thường, có thể nhìn thấy được và cảm thấy được ở vùng bẹn bìu (trẻ nam) hoặc vùng bẹn môi lớn (trẻ nữ). Nội dung bên trong là các tạng trong ổ bụng (ruột, mạc nối lớn, buồng trứng/phần phụ)

Hinh1: Thoát vị bẹn phải

2. Tần suất xuất hiện.

Tỷ lệ gặp từ 0,8 – 4,4% ở trẻ em. Có nghĩa là cứ 1000 trẻ em thì có từ 8 đến 44 trẻ bị mắc bệnh này. Ở trẻ sinh non tần suất lên đển 30% tùy theo tuổi thai.

Tuổi: có thể gặp ở mọi lứa tuổi

Bệnh xảy ra ở cả hai giới nhưng trẻ nam có tỷ lệ bệnh cao hơn trẻ nữ 5-10 lần

Khoảng 60% thoát vị bẹn xảy ra bên phải, 25% - 30% xảy ra bên trái, 10%- 15% xảy ra cả hai bên.

3. Nguyên nhân: 

Do sự tồn tại của ống phúc tinh mạc ở trẻ nam (hoặc ống Nuck ở trẻ nữ), mà đáng nhẽ ra các ống này phải được đóng kín trước khi sinh, khi đường kính ống này đủ lớn để các tạng trong ổ bụng (ruột, mạc nối lớn, buồng trứng/phần phụ) có thể chui qua đó xuống bẹn và bìu gây thoát vị bẹn.

4. Những biểu hiện của bệnh để cha mẹ cho trẻ đi khám.

Thoát vị bẹn biểu hiện bằng một khối phồng (khối thoát vị) tại vùng bẹn bìu ở trẻ trai và tại vùng bẹn môi lớn của bé gái. Khối phồng này thường xuất hiện to hơn khi trẻ ho, khóc, rặn khi đi đại tiện hay sau những vận động mạnh như chạy nhảy, tập thể dục... Lúc trẻ nghỉ ngơi hay nằm thì khối thoát vị có thể tự chui vào ổ bụng trở lại, khối phồng xẹp đi, vùng bẹn của trẻ trở lại như bình thường.

Hình 2: Thoát vị bẹn ở trẻ nam (A), trẻ nữ (B)

Các dấu hiệu để nhận biết thoát vị bẹn bị nghẹt:

Khối phồng tại vùng bẹn không xẹp lại như mọi khi mà căng cứng, sờ vào gây đau, da trên khối phồng có thể đổi màu, thân nhiệt tăng và dấu hiệu tắc ruột trở nên rõ ràng.

Trẻ nhỏ thì bỏ bú, nôn, quấy khóc, trẻ lớn thì kêu đau vùng bẹn

5. Các xét nghiện cần làm khi trẻ đến khám.

Siêu âm vùng bẹn bìu có thể thấy được tạng thoát vị

6. Thoát vị bẹn cần được điều trị như thế nào?

Thoát vị bẹn cần phải được phẫu thuật sớm, ngay từ thời điểm phát hiện ra bệnh, ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhằm ngăn chặn biến chứng nghẹt có thể xảy ra, dẫn đến tổn thương đến các tạng bên trong bao thoát vị và các biến chứng nặng hơn nữa.

Mục đích của phẫu thuật là thắt lại ống phúc tinh mạc hoặc ống Nuck (trẻ nữ)

Trẻ cần được chuẩn bị gì trước khi phẫu thuật:

• Làm các xét nghiện máu cơ bản
• Chụp Xquang phổi
• Khám tai mũi họng
• Trẻ không được ăn thức ăn đặc 6 (sáu) giờ trước khi phẫu thuật nhằm đảm bảo cho dạ dày rỗng khi gây mê, giảm nguy cơ bị trào ngược (hít phải dịch dạ dày) trong khi gây mê.

Các phương pháp phẫu thẫu thuật để điều trị thoát vị bẹn:

• Mổ mở đường bẹn:

Phẫu thuật viên sẽ rạch nhỏ ( 2cm) ngay tại các nếp gấp da của bụng, sau đó phẫu tích bộc lộ và thắt lại ống phúc tinh mạc

Nhược điểm của phương pháp này là để lại sẹo sau mổ, không biết bên đối diện có bị không.

• Mổ nội soi: có nhiều phương pháp mổ nội soi như nội soi 1 lỗ, 2 lỗ, 3 lỗ. Phương pháp tốt nhất là phẫu thuật nội soi 1 lỗ.

Ưu điểm của phẫu thuật nội soi 1 lỗ:

• Phát hiện ra bên đối diện có bị hay không, nếu có thì xử lý ngay trong 1 lần phẫu thuật, tránh cho các cháu phải chịu 1 lần mổ nữa.
• Trẻ đau ít và hồi phục nhanh sau mổ.
• Không để lại sẹo sau mổ.

Bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội là cơ sở đầu tiên ở Việt Nam Ứng dụng phẫu thuật nội soi 1 lỗ trong điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em, hiện tại phẫu thuật này đang được triển khai tại khoa Phẫu thuật nhi. Đã có hơn 3000 trẻ được mổ thành công theo phương pháp này với kết quả rất tốt. 

Chúng tôi đã  tiến về kỹ thuật nhờ đó giá thành mổ nội soi được giảm xuống 5 đến 7 triệu/ 1 ca so với các phương pháp mổ nội soi khác. Hiện chi phí cho một ca mổ nội soi một lỗ tại Bệnh viện Xanh Pôn khoảng 6 - 8 triệu (tùy theo bảo hiểm đúng tuyến hay trái tuyến).

Hình 3: lỗ thoát vị bẹn trước (A) và sau (B) đóng với phẫu thuật nội soi 1 lỗ

Hình 2: sẹo xấu sau mổ mở thoát vị bẹn

Hình 3: sau mổ nội soi 1 lỗ qua rốn (không thấy sẹo)

7. Cách thức chăm sóc sau khi mổ

Dùng thuốc: sau mổ trẻ sẽ được dùng giảm đau 1 ngày, không phải dùng kháng sinh.

Chế độ ăn, vận động bình thường như sau mổ 4 giờ

Trẻ sẽ nằm viện 1 đến 2 ngày sau mổ.

Thay băng vết mổ sau 72 giờ nếu băng vết mổ khô sạch, nếu băng ướt thì thay băng hàng ngày. Không phải cắt chỉ.

Khám lại sau 1 tháng

8. Nhưng biến chứng có thể gặp sau khi mổ

Chảy máu vết mổ

Sưng nề vùng bẹn, bìu

Nhiễm trùng

Thoát vị bẹn tái phát...

Với phương pháp phẫu thuật nội soi một lỗ tỷ lệ biến chứng rất thấp, tỷ lệ tái phát 1/500.

9. Khi phát hiện trẻ có biểu hiện của thoát vị bẹn thì cha mẹ có thể đưa trẻ khám tại Khoa Ngoại nhi Bệnh Viện Đa Khoa Xanh Pôn Hà Nội hoặc gọi điện theo số​ 0868 688 838 để được khám và tư vấn.

Thạc sĩ, BS Hoàng Văn Bảo

Khoa phẫu thuật nhi BV Xanh Pôn Hà Nội

ĐT 0868 688 838