Dị tật rò luân nhĩ ở trẻ em
Rò luân nhĩ là dị tật bẩm sinh lành tính ở trẻ em, nó được biểu hiện bởi sự tồn tại một lỗ nhỏ ở da mặt vùng trước tai và thông vào bên trong vùng chân sụn vành tai. Bệnh thường không biểu hiện triệu chứng và không gây nguy hiểm. Nhưng khi lỗ rò bị viêm nhiễm có thể xuất hiện sưng đỏ đau, chảy dịch mủ mùi hôi.
1. Rò luân nhĩ là gì?
Bệnh rò luân nhĩ là dị tật bẩm sinh lành tính ở trẻ em, nó được biểu hiện bởi sự tồn tại một lỗ nhỏ ở da mặt vùng trước tai, thông vào bên trong vùng chân sụn vành tai, lỗ rò đi sâu vào bên trong và bám vào phần sụn.
Rò luân nhĩ với lỗ rò phía trước vành tai
Rò luân nhĩ thường xảy ra ở tuần thứ 6 của bào thai, gặp ở bé gái nhiều hơn bé trai. Về mặt bào thai học, rò luân nhĩ hình thành là do sự kết hợp không hoàn chỉnh giữa cung mang thứ nhất và cung mang thứ hai trong quá trình tạo ra tai ngoài. Dị tật này có thể quan sát thấy ngay sau khi trẻ được sinh ra, thường xuất hiện ở một bên tai, đôi lúc ở cả hai bên. Rò luân nhĩ thường xuất hiện độc lập, đơn giản, nhưng đôi khi có thể kết hợp với những dị tật khác, dẫn đến tạo thành những hội chứng và bệnh lý với biểu hiện toàn thân như hội chứng khe mang - tai - thận, teo nửa mặt...
Sự phát triển của sáu ụ His để tạo thành vành tai hoàn chỉnh
2. Triệu chứng của rò luân nhĩ
Bạn có thể phát hiện một lỗ nhỏ trước vành tai, xuất hiện từ khi sinh. Có thể có ở một hoặc cả hai tai. Vị trí lỗ rò thường gặp nhất là trước trụ gờ luân, các vị trí khác ít gặp hơn.
Khi lỗ rò không nhiễm trùng, ta có thể thấy lỗ nhỏ như đầu kim, nằm trước tai, không chảy dịch, không đau, không sưng đỏ xung quanh.
Có khi đường rò chứa một chất nhầy đặc màu kem có mùi hôi thối.
Khi lỗ rò bị tắc và túi rò bị nhiễm trùng và gây áp xe. Khi đó sẽ có biểu hiện sưng, nóng, đỏ, đau, chảy dịch mủ, ấn mềm, tạo mô hạt xung quanh lỗ rò.
Nhiễm trùng đường rò luân nhĩ
Bệnh thường không được các bậc phụ huynh quan tâm đúng mức, dẫn đến bỏ qua những triệu chứng thông thường như rò luân nhĩ bị viêm, nốt rò luân nhĩ bị sưng hay rò luân nhĩ có mùi hôi. Nếu không được điều trị đúng cách, rò luân nhĩ không những gây mất thẩm mỹ mà còn để lại nhiều biến chứng nguy hiểm sau này.
3. Điều trị bệnh rò luân nhĩ như thế nào?
Điều trị rò luân nhĩ cũng như những biến chứng như rò luân nhĩ bị viêm, sưng cần được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa vì quá trình điều trị có thể thay đổi tùy thuộc vào một nhóm các yếu tố tương đối phức tạp. Ngoài ra, nếu đường rò dài và xoắn, cần phải loại bỏ bằng phẫu thuật, đòi hỏi bác sĩ giàu kinh nghiệm chuyên môn mới có thể thực hiện được. Những phương án tiếp cận điều trị rò luân nhĩ bao gồm:
- Nếu rò luân nhĩ không có biểu hiện nhiễm trùng thì không cần xử lý gì.
- Trẻ cần dùng kháng sinh đường uống nếu lỗ rò có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, nóng, đỏ.
- Tiến hành chọc và hút dịch từ ổ nhiễm trùng nặng (áp-xe) nếu bệnh nhân không đáp ứng tốt với thuốc kháng sinh. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể lấy mẫu và cho thực hiện nuôi cấy hoặc kiểm tra vi khuẩn có trong mủ để xác định loại kháng sinh phù hợp;
- Rạch và thoát mủ nếu áp-xe luân nhĩ không đáp ứng với kim hút;
- Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đường rò đối với những trường hợp lỗ rò dễ bị nhiễm trùng tái phát. Thủ thuật này được thực hiện sau khi gây mê toàn thân cho trẻ và có thể kéo dài khoảng một giờ. Phẫu thuật thường chỉ được thực hiện sau khi tình trạng nhiễm trùng và viêm lỗ rò luân nhĩ không còn nữa.
4. Biện pháp phòng ngừa viêm nhiễm lỗ rò luân nhĩ
Rò luân nhĩ ở trẻ em là dị tật bẩm sinh nên công tác phòng ngừa viêm nhiễm chủ yếu là giữ vệ sinh sạch sẽ hàng ngày, tuyệt đối không được bóp nặn tại vị trí lỗ rò của trẻ.
Nhiều trường hợp trẻ có thể chung sống cả đời với dị tật rò luân nhĩ mà không xảy ra biến chứng gì ảnh hướng đến sức khỏe của trẻ. Ngược lại, một số trường hợp rò luân nhĩ bị viêm, rỉ dịch, sưng đau, gây ra áp-xe xung quanh... có nguy cơ ảnh hưởng đến thính giác của trẻ.
Theo khuyến cáo, bố mẹ khi thấy trẻ hay đưa tay gãi hoặc lỗ rò có những triệu chứng bất thường như rỉ dịch nhờn, sưng đau, phình lớn, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để trẻ được thăm khám và có phương án điều trị kịp thời tình trạng viêm nhiễm lỗ rò luân nhĩ. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định mổ sớm để giữ thẩm mỹ và bảo toàn sức khỏe thính lực về sau cho trẻ.
Thạc sĩ. Bác sĩ Hoàng Văn Bảo đã có nhiều năm làm việc trong lĩnh vực Ngoại Nhi. Để được tư vấn về bệnh vui lòng liên hệ Hotline 0868 688 838 hoặc cho trẻ đến khám Bs Bảo tại Trung tâm kỹ thuật cao bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội.
Thạc sĩ, Bs Hoàng Văn Bảo
Khoa Phẫu thuật Nhi BV Xanh Pôn