1.1. Định nghĩa: Bệnh lý ống rốn tràng là bệnh lý do sự tồn tại 1 phần hay toàn bộ của ống noãn hoàn ngoài gia đoạn sinh lý gây nên.

1.2. Phôi thai học

Thời kỳ đầy của phôi, túi noãn hoàn có nhiệm vị nuôi dưỡng phôi, gồm 2 phần: trong phôi và ngoài phôi thông với nhau bằng ống noãn hoàn trong cuống rốn. Phần túi noãn hoàn trong phôi hình thành nên ống tiêu hóa, phần ngoài phôi thoái triển đi và được thay thế bằng nhau thai khi phôi làm tổ.

Tuần thứ 7, túi noãn hoàn ngoài phôi và ống noãn hoàn (ống rốn - ruột) tiêu biến đi, ruột tách rời khỏi rốn. Nếu quá trình này xảy ra không hoàn toàn, ống noãn hoàn sẽ còn lại di tích bất thường gọi là di tích ống rốn – tràng(ruột)

1.3. Các hình thái bệnh lý ống rốn – tràng

-     Bệnh gồm 5 hình thái bệnh lý:

+    Ống rốn ruột

+    Polyp rốn

+    Túi thừa Meckel

+     Nang ống rốn ruột

+    Dây xơ rốn ruột

   Hình: các hình thái bệnh lý ống rốn tràng

1.4.Bệnh của túi thừa Meckel

1.4.1.     Nguyên tắc số 2 trong túi thừa Meckel

-     Khoảng 2% có túi thừa Meckel

-     Nam:nữ = 2:1

-     Biểu hiện trước 2 tuổi

-     Cách góc hồi manh tràng 2 feet

-     Chiều dài 2 inches

-     Đường kính 2cm

-     Có 2 loại mô: mô tụy và mô dạ dày

Hinh ảnh túi thừa Meckel

1.4.2.     Bệnh cảnh lâm sàng của túi thừa Meckel

Ø  Bệnh cảnh xuất huyết tiêu hóa:

-     50% xuất huyết tiêu hóa ở trẻ em là do túi thừa Meckel

-     Xuất huyết thường liên qua tới niêm mạc dạ dày lạc chỗ (80%)

-     Thường biểu hiện thiếu máu mạn tính đơn độc, nhưng cũng có thể cấp tính phải chuyền máu.

Ø  Bệnh cảnh tắc ruột:

Túi thừa Meckel có thể gây tắc ruột trong các bệnh cảnh: lồng ruột, xoắn ruột, tắc ruột do dính.

Ø  Bệnh cảnh viêm túi thừa

-     Viêm túi thừa Meckel biểu hiện bằng đau bụng cấp, ít khi được chẩn đoán trước mổ và thường bị chẩn đoán nhần với viêm ruột thừa vì triệu chứng giống nhau: đau bụng cấp, sốt, phản ứng thành bụng, bạch cầu tăng…

-     Cơ chế viêm có thể do ứ đọng, dị vật, ký sinh trùng…

-     Viêm túi thừa có thể dẫn tới thủng và viêm phúc mạc

Ø  Phát hiện tình cờ

-     Túi thừa Meckel có thể không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi phẫu thuật ổ bụng, hoặc tình cờ trên các phương tiện chẩn đoán hình ảnh.

-     Túi thừa Meckel được phát hiện tình cờ mà không có triệu chứng gì thì không có chỉ định can thiệp ngoại khoa

Ø  Bệnh cảnh khác: u lành, u ác của túi thừa Meckel, dị vật trong túi thừa (xương gà, xương cá, đồng xu, …), sỏi trong túi thừa…

1.4.3.     Chẩn đoán hình ảnh

Ø  Chụp đồng vị phóng xạ với Technetium -99m:

-     Technetium -99m khi vào máu sẽ đạt nồng độ đỉnh sau 15 – 30 phút tại mô dạ dày

-     Độ nhạy 60 -84%

Hình: Xạ hình với Technetium -99m chẩn đoán túi thừa Meckel

Ø   Siêu âm ổ bụng và CT  cũng được sử dụng trong chẩn đoán biến chứng túi thừa

1.4.4.     Điều trị

-     Trong trường hợp túi thừa có triệu chứng: chảy máu, viêm, lồng ruột,… thì có chỉ định cắt bỏ.

-     Nếu phát hiện tình cờ mà không có triệu chứng thì chỉ định phẫu thuật còn đang tranh luận

-     Có thể chọn lựa cắt hình chêm và khâu ngang lại chân túi thừa, hoặc cắt đoạn ruột chứa túi thừa và nối ruột tận tận

Hình: kỹ thuật cắt túi thừa Meckel